Zorgzaam Ommen

De gemeente Ommen wil de kwaliteiten van inwoners en de samenleving benutten en versterken. Zorg, onderwijs en onderlinge hulp staan centraal. We gaan uit van een betrokken samenleving en zijn daarin een betrokken overheid. Mensen zorgen in eerste instantie voor zichzelf en elkaar, pas als dat niet mogelijk is, stappen wij in. De gemeente kenmerkt zich van oudsher als een samenleving met een sterke sociale samenhang. Dit geeft een sterke basis, mensen zijn bereid elkaar te helpen, maar het is hierbij belangrijk dat inwoners ook een vraag durven neerleggen bij de eigen omgeving. Er is vaak enige schroom om dat te doen, mensen vinden het eenvoudiger om naar de gemeente/ overheid te stappen met hun vraag. Onze aandacht blijft voor de groep die niet midden in de samenleving staat, die tussen wal en schip dreigt te raken. Daarbij geldt dat regels moeten, maar dat de mens voorop staat. Verschil durven maken, de inwoner en de professional ruimte geven. Iedereen kan meedoen aan de samenleving, zowel in materieel als immaterieel opzicht. Vertrekpunten hierbij zijn: zelfredzaam, zelfstandig functioneren, de eigen verantwoordelijkheid staat voorop, en de gemeente fungeert als vangnet.

Voor de visie op dit terrein verwijzen we u naar de vastgestelde beleidsnota Sociaal Domein “Om Elkaar”. Dit geldt specifiek voor de onderdelen die gelieerd zijn aan de transitie. Voor de risico’s op dit terrein verwijzen we naar hoofdstuk 3.4.

Gelieerd aan de transities wordt de komende jaren gewerkt aan een doorontwikkeling van het maatschappelijk landschap. Een landschap dat beter past bij de visie en uitvoering van het sociaal domein. Daarnaast blijven we werk maken van werk en inkomen. Dit is en blijft een speerpunt van beleid.

In de kadernota Sociaal domein en het beleidsplan ‘Om elkaar’ staat beschreven wat de gemeente Ommen de komende jaren gaat doen op het terrein van de Wmo en Participatiewet. De verordeningen en beleidsregels die hierbij horen, zijn in 2014 en 2015 vastgesteld. Onderstaand  wordt op een aantal onderdelen nader ingegaan.

Deelprogramma's

Volksgezondheid Context, trends en ontwikkelingen

Doelstelling

Bijzondere prestatie / nieuwe activiteit

Programma onderdeel: Volksgezondheid

De informatie over en hulp bij het opvoeden en opgroeien is laagdrempelig aanwezig voor de kinderen / jongeren, hun ouders en professionals.

De preventieve opvoedingsondersteuning is aanwezig op de vindplaatsen, zoals de kinderplaatsen, de basis- voortgezet onderwijs en het MBO in de vorm van spreekuren Jeugdgezondheidszorg en het maatschappelijk werk. Via goede afstemming met de lokale toegang naar de Jeugdhulp vindt er vroeg signalering en een integrale aanpak plaats.

De signalering van zorgen/ problemen is zodanig georganiseerd, dat in een vroeg stadium hulp kan worden gegeven. Hierbij uitgaande van de eigen kracht, de inzet van de hulp in de directe leefomgeving van het gezin en een integrale benadering.

De gemeente ziet erop toe dat de ontwikkelde werkwijze in het preventieve jeugdbeleid is geborgd (zoals Verve en de inzet van Eigen Kracht)  in het Samen Doen team en op de vindplaatsen (voorschoolse voorzieningen en het onderwijs). Verder zal de gemeente investeren in de samenwerking tussen de 1e lijns zorg (huisartsen, jeugdartsen e.d.).

Integrale Jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen.

Doorontwikkelen van een nieuwe manier van werken (meer risicogericht) van de GGD en in samenwerking met de GGD te komen tot een nieuw basispakket jeugd vanaf 2017.

Het tegengaan van (problematisch) alcoholgebruik onder jongeren.

Uitvoeren van alcoholmatigingsbeleid met als speerpunten; publiek draagvlak, preventie & voorlichting, vroegsignalering en handhaving en regelgeving. In dit kader voert Tactus Verslavingszorg diverse interventies uit.

Vitaal Vechtdal.

Vitaal Vechtdal, de samenwerking tussen huisartsen in de regio, Saxenburgh Groep (ziekenhuis Hardenberg), Zilveren Kruis-Achmea en de gemeenten Ommen en Hardenberg, is door het Ministerie VWS aangemerkt als proeftuin.
Binnen Vitaal Vechtdal is dan ook ruimte om te experimenteren, met als doel het bevorderen van een gezondheid van de inwoners in de regio, betere zorg, met minder zorgkosten.
De beweging Vitaal Vechtdal krijgt landelijke aandacht, voornamelijk door de unieke samenwerking tussen de genoemde partijen.

Dankzij deze unieke samenwerking is in 2014 de Vitaal Vechtdal Polis geïntroduceerd, een specifieke aanvullende verzekering voor inwoners uit het Vechtdal.
In 2015 is de volgende stap gezet in de ontwikkeling van de polis. Ook is in 2015 de coöperatie Vitaal Vechtdal in het leven geroepen. Inwoners die een Vitaal Vechtdalpolis hebben, worden automatisch lid van de coöperatie.
De coöperatie zal ertoe leiden dat inwoners meer betrokken worden en een stem krijgen in het beleid van zorgverzekeraars in de regio en samen vitaliteit stimulerende projecten kunnen starten. De coöperatie zal voor de gemeente een spiegel en podium voor beleid zijn.

2016 Wordt het jaar van de kanteling van Vitaal Vechtdal. Sinds de start is Vitaal Vechtdal eigendom van een select gezelschap samenwerkende partners. Voor 2016 hebben we de ambitie om Vitaal Vechtdal te verbreden en ook andere partijen te verbinden en via de coöperatie ook inwoners nadrukkelijk een stem te geven. Het stimuleren van gezondheid is immers niet alleen een aangelegenheid van zorgverleners, verzekeraars en gemeenten, maar vooral een beweging die bij mensen thuis, op het werk, op school en in de vrije tijd gaande moet zijn.    
Binnen de kaders van het beleid sociaal domein en het gezondheidsbeleid zullen we zoeken naar manieren (mensen & middelen) om de beweging Vitaal Vechtdal mee te helpen ontwikkelen.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning Context, trends en ontwikkelingen

Doelstelling

Bijzondere prestatie / nieuwe activiteit

Programma onderdeel: Wet Maatschappelijke ondersteuning 2015

Kwalitatief betere ondersteuning van kwetsbare inwoners door integraal werken en het bieden van maatwerk

De ondersteuning aan kwetsbare inwoners gebeurt vanuit het Samen Doen team. Dit team zal ook in 2016 verder doorontwikkeld worden.

In de wetstekst van de nieuwe Wmo  is vastgelegd dat cliëntondersteuning inhoudt: ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie. Onafhankelijke cliëntondersteuning wordt als gescheiden functie toegevoegd aan het gebiedsteam. Ten aanzien van de onafhankelijke cliëntondersteuning zijn afspraken gemaakt met de gezamenlijke partners in het gebiedsteam. Zij verzorgen, op basis van de behoefte van de inwoner, de onafhankelijke cliëntondersteuning.
 Daarnaast wordt vrijwillige cliëntondersteuning georganiseerd in de algemene en voorliggende voorzieningen.

Ondersteuning vrijwilligers

De ondersteuning van vrijwilligers geven we de komende jaren vorm langs drie lijnen:
1. Stimuleren
2. Faciliteren
3. Waarderen
Langs deze drie lijnen willen we vrijwilligers werven voor het werk (stimuleren), de vrijwilligers en hun organisaties steunen (faciliteren) en het werk van de vrijwilligersorganisaties verdient onverminderd een compliment (waarderen).

Mantelzorgondersteuning

In het beleidsplan Om Elkaar is voor de ondersteuning van mantelzorgers voor de komende jaren de volgende ambitie geformuleerd:
De gemeente Ommen ondersteunt mantelzorgers, zodat overbelasting wordt tegengegaan en mantelzorgers kunnen blijven meedoen in de samenleving en de informele zorg wordt versterkt. Speciale aandacht gaat uit naar jonge mantelzorgers.

Hierbij willen we de ondersteuning zoveel mogelijk in eigen kracht organiseren, maar dat wel adequate ondersteuning wordt geboden waar dat nodig is.

De maatregelen die we hiervoor treffen, zijn opgenomen in het Uitvoeringsplan 2015-2016 Mantelzorgondersteuning in Ommen. Hierbij is ook nader uitgewerkt op welke wijze invulling wordt gegeven aan de jaarlijkse waardering van de mantelzorgers.
Ook voor het jaar 2016 blijft de informatiefunctie hoofdprioriteit. De in 2015 ingang gezette publiciteitscampagne willen wij gezamenlijk met de Mantelzorg Advies Raad (MAR) in 2016 voortzetten. Daarnaast wordt een separaat laagdrempelig mantelzorgsteunpunt opgericht, waarbij de MAR expliciet wordt betrokken. De bedoeling is om hier zowel een luisterend oor (lotgenotencontact) als goede verwijzing (makelen van vraag en aanbod voor mantelzorgers) te organiseren. Specifieke aandacht wordt hierbij gegeven aan de kernen van Ommen, in overleg met de Plaatselijke Belangen. Ook zijn in het uitvoeringsplan maatregelen opgenomen ter ondersteuning van de jonge mantelzorger.

Bevorderen van participatie en zelfredzaamheid

Van gemeenten wordt verwacht dat zij de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of chronische psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving ondersteunen. Mensen moeten in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden.
De gemeente wil dit als volgt bewerkstelligen:
Begeleiding (individueel en groep):

  • Wordt kortdurend zo veel als mogelijk door het gebiedsteam geboden.
  • Als maatwerkvoorziening wordt pas ingezet als voorliggende voorzieningen, conform afwegingskader, niet toereikend zijn.
  • Toegang via het Samen Doen team.

Onderzoek in 2015 en 2016  in samenwerking met aanbieders van collectieve voorzieningen kan leiden tot mogelijke aanpassingen in het beleid om tot meer doelmatige en efficiënte (collectieve) ondersteuningsvormen te komen, inclusief de herziening van het vervoersbeleid.

Maatwerk voor chronisch zieken en gehandicapten

Met ingang van 1 januari 2015 is een gemeentelijke collectieve zorgverzekering via Zilveren Kruis Achmea geïntroduceerd voor iedereen met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm. De gemeentelijke collectieve zorgverzekering vervangt de voormalige Wtcg en CER. Deze verzekering omvat aanvullende dekking voor kosten die chronisch zieken en gehandicapten veelal maken. Deze collectieve zorgverzekering wordt beschouwd als een voorliggende voorziening ten opzichte van de aanvraag om individuele bijzondere bijstand.
In 2015 is in beeld gebracht hoeveel inwoners gebruik maken van de regeling en wordt  in samenhang met het aanbod van Zilveren Kruis Achmea gekeken of aanvullend beleid in 2016 gewenst is.

Ondersteuning huishouden

Bij de invoering van de Wmo 2015 worden de gemeenten 30% gekort op het budget voor deze voorziening, de korting stijgt in 2016 door naar 40%. Dat betekent dat de huidige voorziening niet zonder meer kan worden voortgezet en we het gebruik van algemene voorzieningen stimuleren. Dit doen we o.a. door de inzet van de Huishoudelijke Hulp Toelage van het Rijk.
Vanaf eind 2014 vinden de herbeoordelingen plaats met de cliënten waarvan de indicatie doorloopt tot in 2015 of langer. Na een herbeoordeling behouden deze cliënten hun voorziening op grond van een overgangsrecht gedurende zes maanden.

Afspraken woningcorporaties

Tot slot  zullen we met de wooncorporaties afspraken gaan maken over hun prestaties. Als gemeente krijgen we meer bevoegdheden om hier actief op te sturen en sociale aandachtsgebieden zullen onderdeel worden van de prestatieafspraken die we gaan maken met de wooncorporaties. Daarnaast zetten we het beleid door om te komen tot woonservicegebieden, waarin wonen, zorg en welzijn samenvloeien. Het ontwikkelen van algemene voorzieningen is de manier waarop we dit vorm en inhoud geven.

Inkoop maatwerkvoorzieningen

Sociaal contracteren
Om zorg te dragen voor de transformatie van de zorg in de Wmo 2015 is eind 2014 gestart met een nieuwe aanbesteding op basis van de Aanbestedingswet 2012 een 2b procedure (verlicht Europees regime).

De nieuwe werkwijze van resultaatgericht werken evenals de raamovereenkomst geldt vanaf 1 september 2015. In 2016 verwachten we de eerste resultaten van het sociaal/resultaatgericht contracteren.

Jeugd
De contractering van de jeugdzorgaanbieders voor 2015 is succesvol verlopen. Op het moment van opstellen van de begroting zijn we vanuit de regio bezig om de inkoopkaders voor 2016 in beeld te brengen. Voor 2016 wordt voorgesteld om verder te gaan met de huidige aanbieders. Er zal worden gekeken of deze aanbieders voldoen aan de kwaliteitseisen en of ze voldoende transformeren. De BVO zal ook in 2016 het contractbeheer doen namens de 11 regiogemeenten.

Sociaal ondernemen
De gemeente Ommen werkt aan een nieuw en verbeterd sociaal domein. Dankzij de decentralisaties en de kracht van de gemeenschap in onze gemeente kan een lokale participatiesamenlevingen ontstaan. In 2015 en 2016 gaan we een stimulans geven aan het sociaal ondernemen in onze gemeenten. Met het sociaal ondernemen willen we nadrukkelijk weer de samenleving een kans geven in het krachtenveld dat nu gedomineerd wordt door de overheid en de markt. Met als doel het versterken van de samenleving, een impuls geven aan preventief beleid en het terugdringen van het onnodig een beroep doen op individuele voorzieningen.

Werk en Inkomen Context, trends en ontwikkelingen

Doelstelling

Bijzondere prestatie / nieuwe activiteit

Programma onderdeel: Werk en inkomen

Werk:  
Alle inwoners (18 jaar en ouder) kunnen, door reguliere arbeid (of eigen bedrijf) in hun levensonderhoud voorzien
Maatschappelijke participatie van alle inwoners is gewaarborgd.

  • Ondersteuning van werkzoekenden met kansen op de arbeidsmarkt.
  • Begeleiding van werkzoekenden met geringe kansen op de arbeidsmarkt.
  • Ondersteuning van arbeidsgehandicapten middels regionale aanpak binnen Werkbedrijf Regio Zwolle (samenwerkingsverband van 14 gemeenten, UWV, werkgevers, werknemers en onderwijs).
  • Stimuleren van maatschappelijk participatie door sociale activering.

Inkomen:  
Die inwoners die geen recht kunnen doen gelden op een andere uitkering en / of inkomen, een WWB- of Bbz-uitkering verstrekken voor de tijd dat dit noodzakelijk is.

  • Zorg dragen voor tijdig en correct verstrekken van uitkeringen.
  • Inzet op handhaving en fraudebestrijding, zodat oneigenlijk gebruik van inkomensvoorzieningen wordt bestreden.

Minimabeleid:  Maatschappelijke participatie van mensen die leven van een minimuminkomen.

Vermindering van het niet gebruik van de voorzieningen door minima.

Inwoners met een laag inkomen financieel ondersteunen bij het meedoen in de samenleving.

Inzetten op het voorkomen en bestrijden van problematische schulden, door integratie in de gebiedsgerichte werkwijze.

Inburgering:
Nieuwkomers integreren in de Nederlandse en lokale samenleving.

  • Lopende inburgeringstrajecten conform wettelijke en contractuele verplichtingen afwikkelen.
  • Vanwege de veranderende wet- en regelgeving geen nieuwe trajecten starten.

Kaderstellend beleid

  • Nota Sociaal Domein “Omslag in denken”
  • Beleidsplan Sociaal Domein “Om elkaar!”
  • Verordeningen