Inleiding

Voor u ligt de programmabegroting 2016, inclusief het financieel meerjarig begrotingsperspectief voor 2017-2019.  

Onder de titel “Daadkrachtig, Duurzaam in Dialoog” heeft het college in november 2014 een uitvoeringsprogramma gepresenteerd dat samen met het bezuinigingspakket “Mee(r) doen met Ommen”, de basis vormde voor de Kadernota 2016 en het Meerjarenbelastingplan 2015-2020. De voorliggende programmabegroting geeft hier een nadere uitwerking van.

In de Kadernota 2016 heeft het college haar bestuurlijke focus beschreven voor de komende periode. Aanleiding daarvoor was de in de kadernota geschetste structureel veranderende context en de invloed daarvan op het realiseren van onze ambities. In de Kadernota is er voor gekozen om het voorzieningenniveau aantrekkelijk te houden ook voor toekomstige generaties. Daarbij gaat in een aantal gevallen de “kost voor de baat uit” en zijn investeringen nodig. Om een stabiele koers te kunnen blijven varen in Ommen zullen we een goede balans dienen te houden tussen “Inhoud”, “Middelen” en de wijze van “Organiseren”. Dit vraagt van ons om ook bij deze begroting wederom scherp aan de wind te zeilen, keuzes te maken en proactief te sturen op mogelijke risico’s teneinde een duurzaam financieel beleid te kunnen blijven voeren.

Wij streven naar een structureel sluitende begroting. Om dit te bereiken blijven wij het komende jaar op het gebied van financiën een gedegen, sober, voorzichtig en doelmatig beleid voeren. Het financieel beheer komt steeds meer in control en ook de ramingen worden, waar nodig, steeds beter onderbouwd. Het komende jaar zullen wij nog kritischer zijn op onze uitgaven. De beperkte middelen nopen hiertoe.  

Uw raad heeft ons verzocht om het vraagstuk rondom het monitoren van risico’s systematisch te benaderen. Ook de accountant heeft een aanbeveling in die richting gedaan, namelijk: de risicoparagraaf verder te ontwikkelen, door ook de andere risico's te kwantificeren en de som van deze risico's af te zetten tegen het beschikbare weerstandsvermogen. In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing is dit uitgewerkt.

In dit verband vragen wij uw aandacht voor de volgende ontwikkelingen:

De invoering van de vennootschapsbelasting
Met ingang van 1 januari 2016 zijn alle gemeenten in Nederland vennootschapsbelasting plichtig. Over de voortgang  bent u onlangs geïnformeerd. Vooralsnog gaan wij op basis van de eerste inventarisatie uit van een af te dragen bedrag van € 45.000 structureel. Dit is opgenomen in deze begroting. De effecten van de vennootschapsbelasting op de grondexploitatie worden mede bepaald door een nog landelijk te nemen beslissing over de opzet hiervan. Zodra wij hier meer inzicht in hebben zullen wij u hierover informeren.

Wijzigingen vanuit de Commissie BBV
Wij hebben kennisgenomen van het voornemen voor een gewijzigd voorschrift van de commissie BBV met betrekking tot een nieuwe renteberekeningsmethodiek voor de grondexploitaties. Omdat hierover nog geen definitieve besluitvorming heeft plaatsgevonden blijven wij deze ontwikkeling nauwgezet volgen. Bij de verwerking van de septembercirculaire komen wij hier naar verwachting op terug.

De Rotbrink
Zoals ook in de Kadernota gemeld, blijft De Rotbrink een risico. Bij de jaarrekening 2014 is reeds een voorziening getroffen van € 1.2 miljoen en in de Kadernota 2016 is aangeven dat een marktonderzoek, in combinatie met gerichte acties en maatregelen moet uitwijzen in hoeverre de (verkoop)prognose voor de Rotbrink reëel is en nog nadere bijstelling behoeft. Dit alles leidt er toe dat wij het wenselijk vinden om met u en met andere partners de komende maanden te spreken over scenario’s voor de toekomst van De Rotbrink.
Afgezien van de (verkoop)prognose, willen wij tevens pro actief anticiperen op de aflooptermijn (1 mei 2017) van de geldlening die door de Rotbrink bij de BNG is afgesloten en waarvoor de gemeente Ommen garant staat. Vooralsnog hebben wij gemeend in deze meerjarenbegroting in ieder geval al rekening te houden met de omzetting van de leningenportefeuille in 2017. De inschatting is dat dit een jaarlijkse rentelast met zich mee zal brengen van € 110.000 in 2017 en € 220.000 vanaf 2018.

Naast de extra aandacht voor risico’s en risicomanagement blijven wij de in 2014 vastgestelde begrotingsdoctrine hanteren. Wij constateren dat deze een goed houvast biedt om nog meer lijn en structuur in het financiële beleid aan te brengen. Met die kaderstelling is een solide basis gelegd voor een duurzaam en structureel evenwicht in onze begroting. Het heeft onze sterke voorkeur de ingezette lijn te continueren.

In deze begroting is opnieuw aandacht besteed aan de ontwikkeling van kengetallen. Dit mede onder invloed van de commissie Depla en een BBV wijziging, die een aantal (nieuwe) kengetallen verplicht stelt voor:

• de netto schuld quote
• de netto schuld quote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
• de solvabiliteitsratio
• de structurele begrotingsruimte
• de grondexploitatie
• de belastingcapaciteit.

Daarmee voldoen wij aan de wettelijke bepalingen. Al langer leeft echter de wens om ook over een eigen set aan indicatoren te beschikken en zodoende het beleid meetbaar te maken. In de huidige begroting zijn wij voortgegaan op de ingeslagen weg van 'stapsgewijs en daar waar zinvol' indicatoren op te nemen. De doorontwikkeling blijft een uitdaging waarover wij graag nader met uw raad in gesprek gaan om daar vervolgens invulling aan te geven.
Een andere nieuwigheid is dat wij u dit jaar voor het eerst een web versie van de begroting aanbieden. Qua inhoud is deze gelijk aan de gewone begroting, maar u kunt nu op een interactieve manier door de begroting gaan. Dit is mogelijk geworden door de aanschaf van een speciaal softwarepakket voor Planning & Control. Het pakket kent meer toepassingen. Wij willen het pakket in de komende jaren  verder benutten en breder inzetten. Ook richting de raad staan wat dat betreft nog nieuwe initiatieven op stapel.

In de begroting is de septembercirculaire nog niet verwerkt. De tijd tussen het verschijnen van die circulaire en het opleveren van de begroting was daarvoor te kort. Uiteraard zullen wij u over de gevolgen zo spoedig mogelijk informatie verstrekken, zodat de uitkomsten nog betrokken kunnen worden bij de beraadslagingen over deze begroting.

De opzet van de begroting is gelijk aan voorgaande jaren, namelijk:

• beschrijving hoofdlijnen
• programma’s
• paragrafen
• reserves en voorzieningen
• bijlagen.

Conform de door uw raad vastgestelde Financiële Verordening is in deze programmabegroting ook de jaarlijkse actualisatie van de Nota Reserves en Voorzieningen opgenomen. Daarbij past de opmerking dat het aantal reserves inmiddels vanuit het oogpunt van transparantie aanzienlijk is teruggebracht.

Afsluitend treft u diverse bijlagen aan:

1. de kerngegevens van de gemeente
2. een indicatieve becijfering van het effect van de tariefsaanpassing
3. een overzicht van de in deze begroting opgenomen incidentele baten en lasten
4. het EMU-saldo
5. een meerjarenoverzicht van de reserves en voorzieningen.
6. een meerjareninvesteringsplanning

De analyse van de verschillen is in lijn met de opzet die wij vorig jaar hebben gekozen (algemene ontwikkelingen worden centraal verklaard in hoofdstuk 1; specifieke posten worden in de afzonderlijke programma's toegelicht). Daarbij kan in een enkele tabel afrondingsverschil voorkomen, met name vanwege het werken met ‘bedragen x € 1.000’.

Aan het slot van deze inleiding geven wij u, ter verduidelijking, nog een schematisch overzicht van de P&C cyclus. Na de kadernota is de begroting nu het formele document waarmee het jaar 2016 van start gaat.

De planning voor de behandeling van deze begroting ziet er als volgt uit:

Wij zien uit naar de bespreking van deze begroting door en met uw raad. Wij stellen u voor conform het vaststellingsbesluit te besluiten tot vaststelling van de (meerjaren) begroting 2016-2019. Daarmee machtigt uw raad ons college uitvoering te geven aan het begrotingsjaar.

Ommen, 29 september 2015.

Burgemeester en wethouders van Ommen,

Secretaris                     Loco-burgemeester

L. Dennenberg                     J.P. Scheele