Kapitaalgoederen
Inleiding
De gemeente Ommen heeft een groot vermogen geïnvesteerd in kapitaalgoederen in de vorm van wegen, openbare verlichting, riolering, groen, water en gebouwen. Het onderhoud van deze goederen is van groot belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op vele terreinen. Vanwege het belang hiervan is dit onderhoud grotendeels vastgelegd in allerlei meerjarenplannen, nota’s visies en regelingen.
In deze paragraaf wordt per onderwerp ingegaan op de notities en plannen waarin het beleidskader is aangegeven, de stand van zaken en de voornemens voor de komende periode. Hiermee wordt getracht inzicht te geven op welke wijze inspanning wordt geleverd om het onderhoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen te waarborgen. Bij onderhoud en beheer wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van kennis uit "de markt". Onderhoudswerk wordt via innovatieve contracten aanbesteed. In de contracten worden functionele eisen, kaders en kwaliteitseisen gesteld, waarbinnen de marktpartijen het werk moeten realiseren. De BOH voert de regie en stuurt op afstand. Werken worden niet uitsluitend op laagste prijs gegund maar ook op kwaliteit (conform de nieuwe aanbestedingswet.
Actueel beleidskader
Goede bereikbaarheid van de gemeente Ommen en instandhouding van voorzieningen zijn voor een toeristische en levendige gemeente als Ommen onmisbaar. Dit betekent onder andere dat de gemeente de komende jaren zich inzet op het behoud en de ontwikkeling van voorzieningen. Onder druk van de economische situatie moet de gemeente Ommen echter ook in komende jaren maatregelen nemen die gericht zijn op het kostenefficiënt werken. Op financieel gebied zullen de in gang gezette bezuinigingen de leidraad vormen voor de uitvoering van beheer en onderhoud en het beheerbewust ontwerpen van nieuwe plannen. Door efficiënt te werken en slimme coalities te vormen met andere overheden, private partijen en maatschappelijke groepen, houdt Ommen als netwerkregisseur een effectieve sturing op het behoud en de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid van de gemeente.
De openbare ruimte van de gemeente Ommen is ingericht met oog voor de diverse functies van de afzonderlijke deelgebieden. Het vastgesteld IBOR beleidskader voor onderhoud aan de openbare ruimte vormt de basis voor de aanpak die is vertaald in beheerplannen per beheerthema. Keuzes betreffende de inrichting zijn daarbij mede maatgevend voor het verdere beheer, onderhoud en de exploitatie. Dit geldt voor de gehele openbare ruimte, waaronder groen, weginfrastructuur, verlichting, gladheidsbestrijding, straatreiniging, afvalbakken, bankjes, fiets- en wandelpaden. Er is sprake van een gedifferentieerd beheer en onderhoud van de openbare ruimte, waarbij onderscheid wordt gemaakt in vijf deelgebieden: Centrum, Hoofdstructuur (wegen), Woongebieden (inclusief kernen), Bedrijventerreinen en Buitengebied. Per deelgebied kunnen in de uitvoering verschillende kwaliteitsniveaus voor de openbare ruimte worden toegepast, wat resulteert in een andere uitstraling, door onder meer een ander materiaalgebruik, een andere kwaliteit van het openbaar groen, maar ook door het toepassen van verschillende onderhoudsniveaus. Het basis onderhoudsniveau is vastgesteld op B (volgens de CROW norm), met extra aandacht voor het centrum van de stad Ommen en de recreatieve voorzieningen (niveau A).
Dit onderhoudsbeleid is in nauwe samenwerking met belangenorganisaties tot stand gekomen. Private partijen/bewoners en belangenorganisaties hebben de mogelijkheid door zelfwerkzaamheid zelf aan de uitstraling van hun woonomgeving te werken. Voor de uitvoering wordt waar mogelijk samengewerkt met andere overheden en beheerorganisaties. Op het terrein van de gladheidsbestrijding bijvoorbeeld wordt op provinciaal niveau samengewerkt.
1. Openbare Verlichting
Actueel beleidskader
Openbare verlichting zorgt ervoor dat als het donker is het openbare leven goed kan functioneren. De verlichting draagt bij aan een sociaal veilige, verkeersveilige en een leefbare situatie. Openbare verlichting hangt samen met andere beleidsterreinen zoals het milieu, energie en openbaar groen. Het is voor de openbare verlichting van belang om een goede kwaliteit te hebben met minimaal energieverbruik en tegen aanvaardbare kosten. De gemeente maakt, voor haar energievoorziening van de openbare verlichting, riolering en gebouwen, gebruik van groene stroom.
In samenwerking met zeven Overijsselse gemeenten is in 2015 een nieuw kaderstellend beleid opgesteld. Met ingang van 2016 zal er een sober doch doelmatig beleid worden gevoerd voor wat betreft de openbare verlichting en de overige lichtbronnen in de openbare ruimte met als motto: ‘Donker waar mogelijk, licht waar nodig’. Dit betekent dat de openbare ruimte alleen wordt verlicht waar en wanneer dat nodig is.
Het ambitieniveau gaat voortaan uit van het zogenaamde ‘stand still - step forward’.
• stand still: de verstoring door licht in totaliteit neemt niet verder toe
• step forward: bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen wordt het licht in de openbare ruimte zo ingericht dat de kwaliteit van de leefomgeving wordt versterkt.
De gemeente voert hiervoor diverse activiteiten uit passend bij de bestaande gemeentelijke taken en projecten. De gemeente zoekt hiervoor de samenwerking met lichtbroneigenaren en heeft een stimulerende rol.
Voor het dagelijks beheer wordt gebruik gemaakt van een geautomatiseerd beheerprogramma. Met dit systeem worden de onderhoudsmaatregelen, de planningen en begrotingen gemaakt.
Aan de hand van de landelijke normen wordt het verlichtingsniveau bepaald. Er is sprake van preventief onderhoud (vervanging van onderdelen en lichtmasten op basis van technische en economische levensduur), curatief onderhoud (herstellen van schade) en van projectmatige werkzaamheden (vervanging, renovatie en reconstructie).
Kwaliteitsniveau
Aan de hand van een nieuwe integraal afgestemde beleidslijn is in 2015 een nieuw beheersplan vastgesteld. Voor de komende 4 a 5 jaar zijn daarmee naast onderhoud en instandhouding belangrijke aspecten, zoals verduurzamen en energie besparing op de openbare verlichting door ombouw geborgd. Dit levert op termijn een beter werkende installatie op en dat kenmerkt zich door weinig uitval en energiebesparing. Daar waar (technisch)mogelijk en effectief zullen nieuwe (led)technieken en dynamisch verlichten worden toegepast. De gemeente wil vooral bewust verlichten, waarbij aandacht is voor bescherming van donkerte en het voorkomen van lichthinder. Het systeem van groepsremplace bij vervanging van lampen blijft bestaan om aan de ambitie dat 98% van de lampen brandt, te kunnen voldoen.
Het onderhoud is in 2014 in samenwerking met de gemeente Hardenberg opnieuw aanbesteed. Daarbij is het onderhoud op basis van een UAV-gc overeenkomst voor een periode van 4 jaar in de ‘markt’ weggezet.
Kaderstellende beleidsnota’s
- ROVL 2011 (Richtlijn Openbare Verlichting Landelijk)
- IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte 2013)
Wat willen we bereiken/waarborgen?
- Op niveau brengen en houden van de verlichting door ombouw naar duurzame installaties
- Voortaan bij het ontwerp van lichtplannen de LIOR als leidraad toepassen
- 98% Van de verlichting functioneert
- Reduceren van het energieverbruik van de openbare verlichting.
- Bewuster toepassen van licht in de openbare ruimte en deze ambitie reguleren in (beleids)plannen
Financiën
De gemeente Ommen bezit circa 4.300 lichtmasten (peildatum 1 januari 2014). De exploitatielasten bestaan uit rente en afschrijving, energiekosten, dienstverlening door derden, schades en personeelskosten. De hoogte van de exploitatielasten voor 2016 is afgerond € 225.000.
Wat gaan we er voor doen?
Actie / prioriteit | Te bereiken |
|---|---|
Nieuwe openbare verlichting plaatsen conform het LIOR beleidskader | Bewuster verlichten |
Huidige stand t.a.v. de doelstelling
Omschrijving | E/P | Bron | Nulmeting | Streefwaarden | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | ||||
Niveau onderhoud (t.o.v. te bereiken / behouden niveau) | |||||||
% verlichting dat naar behoren functioneert | P | Geen* | 98 | 98 | 98 | 98 | |
% nieuw dat voldoet aan LIOR | P | Geen* | 100 | 100 | 100 | 100 | |
E = effectindicator / P = prestatie indicator
*) Er is geen nulmeting, het beleidsplan is in 2014 vastgesteld, waarin de streefwaarden zijn benoemd.
2. Wegen, bermen en sloten en kunstwerken
Actueel beleidskader
De gemeente heeft als wegbeheerder (op basis van de Wegenwet) de zorgplicht voor wegverhardingen. Op basis van het beleidskader IBOR en het meerjarig onderhoudsprogramma 2014-2016 wordt het gemeentelijke wegennet van Ommen beheerd en onderhouden. De civieltechnische kunstwerken maken onderdeel uit van het wegennet.
Het beheergebied van de gemeente Ommen bestaat uit:
Onderdeel / segment van het areaal | Aantal |
|---|---|
Weglengte verharde wegen in km totaal beheergebied | 424 |
Weglengte verharde wegen in km binnen de bebouwde kom | 134 |
Weglengte verharde wegen in km buiten de bebouwde kom | 290 |
Oppervlakte verharde wegen in m2 (x miljoen) | 1,845 |
Totaal aantal bomen in de bermen buiten de bouwde kom in stuks | Ca.16.400 |
Plantsingels buitengebied in m2 | 52.000 |
Lengte schouwsloten in meters | Ca.36.500 |
Lengte bermsloten in meters | 175.000 |
Lengte windsingels en onderbeplanting in meters | Ca. 11.300 |
Totaal aantal bruggen in stuks | 34 |
Totaal aantal duikers in stuks | 30 |
Totaal aantal tunnels in stuks | 3 |
Met de introductie van IBOR wordt in de komende jaren gewerkt met een gedifferentieerd kwaliteitsniveau. Per structuurgebied worden nieuwe kwaliteitscriteria vastgelegd. De huidige onderhoudsstrategie van de wegverharding is gebaseerd op het kwaliteitsverloop in het verleden en de verwachtte restlevensduur. De staat van onderhoud van de wegen wordt tweejaarlijks gemeten door globale visuele inspecties uit te voeren. In 2016 wordt het volledige wegennet opnieuw aan een kwaliteitsinspectie onderworpen en in het beheersysteem geregistreerd. De onderhoudsstrategie werd in voorgaande jaren vastgesteld en omschreven volgens de CROW-optimaal-methode (kwaliteitsniveau B). In 2013 is het IBOR beleidskader vastgesteld. Aan de hand hiervan is een beheerplan opgesteld en vastgesteld. De openbare ruimte wordt op IBOR-beleidslijnen onderhouden. De komende jaren wordt het onderhoud uitgevoerd, zoals dat is vastgesteld in het beheerplan wegen, wegbermen en bermsloten.
Het onderhoud wordt op basis hiervan geprogrammeerd en integraal afgestemd met overige beheerdisciplines. Waar mogelijk wordt zoveel mogelijk werk met werk gemaakt door mee te liften bij herinrichting- en investeringsprojecten. Het groot onderhoud wordt in de komende jaren uitgevoerd op basis van een meerjarenprogramma 2014/2016. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met suggesties en wensen van belangenorganisaties, waaronder de verenigingen voor Plaatselijk Belang.
In het kader van het IBOR is een bermbeheerplan opgesteld voor de periode 2014-2018. Een van de uitgangspunten is om geleidelijk aan over te gaan op verschralingsbeheer, dat erop neer komt dat het maaisel bij iedere maaibeurt wordt afgevoerd. Dit moet op termijn ertoe leiden dat bermen er kwalitatief beter bij liggen en de soortenrijkdom van de bermvegetatie toeneemt. De prioriteit voor dit nieuwe maaibeheer ligt op de routes die recreatief en landschappelijk het meest interessant zijn. Op de overige bermen blijft vooralsnog het oude maaibeheer van kracht, waarbij het maaisel wordt kapotgeslagen en blijft liggen. In overleg met de Plaatselijke Belangen wordt het beheerplan opgesteld en zal het college dit vaststellen.
De huidige onderhoudsstrategie van de civieltechnische kunstwerken is curatief. De kwaliteit is inzichtelijk gemaakt door het uitvoeren van inspecties. In het beheerplan wegen is het onderhoud aan kunstwerken in de gemeente opgenomen. Om voor de toekomst meer grip te krijgen op de onderhoudsbehoefte en de kosten wordt gewerkt aan een strategische onderhoudsvisie voor kunstwerken.
Kaderstellende beleidsnota’s
- Meerjaren onderhoudsplan wegen (2014 t/m 2016)
- Bomenbeleidsplan (2012)
- Landschapsontwikkelingsplan (2011)
- GOP 2013/2017
- IBOR-plan (vastgesteld 14-11-2013)
- Beheerplan bermen en sloten 2014-2018
- Beheerplan wegen
Wat willen we bereiken/waarborgen?
- Het beheer en onderhoud uit voeren op basis van het beheerplan wegen en wegbermen en bermsloten
- Het zo efficiënt en planmatig mogelijk uitvoeren van het onderhoud op basis van het meerjarenprogramma 2014/2016.
- Het voorkomen van kapitaalvernietiging door waar mogelijk en efficiënt werk met werk te maken.
- Het op verantwoorde wijze beheren van de bomen in het buitengebied.
- Verantwoord bermbeheer, waar mogelijk en efficiënt verschralingsbeheer te introduceren om toe te groeien naar vormen van ecologisch bermbeheer.
- Opstellen strategische onderhoudsvisie kunstwerken
Financiën
De exploitatielasten bestaan uit rente en afschrijvingen, energiekosten, dienstverlening door derden, schades en personeelskosten. De totale exploitatielasten bedragen circa € 1,7 miljoen per jaar.
Huidige stand t.a.v. de doelstelling
Omschrijving | E/P* | Bron | Nulmeting (jaar) | Streefwaarden | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
Percentage van de wegen dat voldoet aan kwaliteitsnorm B (functioneel) | P | Beheer-systeem | 2015 | De nulmeting wordt in 2015 uitgevoerd op basis van IBOR worden er nieuwe streefwaarden bepaald (eind 2015) | |||
Kwaliteitscijfer (1-10) verhardingen | E | Beheer-systeem | 2015 | De nulmeting wordt in 2015 uitgevoerd op basis van IBOR worden er nieuwe streefwaarden bepaald (eind 2015) | |||
Maximaal aantal meldingen/verzoeken m.b.t. beheer en onderhoudstoestand van wegen en bermen | E | Medewerkers- | 60 (2009) | 50 | 50 | 50 | 50 |
Maximaal aantal aansprakelijkheidstellingen m.b.t. wegen en bermen | E | FIN | 9 (2008) | 5 | 5 | 5 | 5 |
*E = Effectindicator / P = Prestatie-indicator | |||||||
3. Bossen
Actueel beleidskader
Bossen hebben verschillende maatschappelijke functies:
- landschappelijk
- recreatief
- natuurwaarde
- cultuurhistorisch
Ook de houtproductie is een onderdeel van het bosbeheer en noodzakelijk voor de exploitatie van de boscomplexen.
Ommen is één van de groenste gemeenten van Nederland. Ongeveer 33% van het oppervlak bestaat uit bos en heide. In totaal heeft de gemeente zeven boscomplexen in beheer, hiervan zijn Varsenerveld, Stegerveld, Het Laar, en het Ommerbos het grootst. Gezamenlijk hebben ze een oppervlakte van 485 hectare. Alle bossen liggen in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Ongeveer 30% van de gebieden wordt aangemerkt als terrein met natuurwaarden. De meeste nadruk ligt op de recreatieve functie van de bossen. Zo zijn alle boscomplexen opengesteld voor publiek en is het niveau van de recreatieve voorzieningen zoals banken, picknickplaatsen en parkeerplaatsen hoog.
Het multifunctioneel beheer is erop gericht om alle maatschappelijke functies naar voren te laten komen en elkaar te laten versterken.
Kaderstellende beleidsnota’s
- Kadernota gemeentelijke bossen (2003)
- FSC- Bosbeheerplan 2009 – 2018 (2009)
Wat willen we bereiken/waarborgen?
- Duurzaam bosbeheer conform het FSC bosbeheerplan.
- Waarborgen van de maatschappelijke en recreatieve functies in de boscomplexen
- Behoud natuurwaarden in de bossen alsmede op de bijbehorende cultuurgronden.
- Budgettair neutraal bosbeheer.
Financiën
De bossen worden kostendekkend geëxploiteerd. De jaarlijkse kosten zijn in balans met de opbrengsten uit houtverkoop en verpachten van cultuurgronden welke gelegen zijn binnen de boscomplexen.
Actie / prioriteit | Te bereiken |
|---|---|
Conform werkblokplanning houtoogst | Opbrengensten genereren om de bossen minimaal budgetneutraal te beheren |
Verpachten cultuurgronden werlke gelegen zijn binnen de boscomplexen | Inkomsten genereren om onderhoudswerkzaamheden te kunnen bekostigen |
Onderhoudswerkzaamheden aan paden, recreatieve voorzieningen (laan)beplantingen | Waarborgen recreatief gebruik en ontwikkelen natuur- en landschapswaarden |
Omschrijving | E/P | Bron | Nulmeting | Streefwaarden | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
Jaarlijkse aanwas van houtopstand in m3 hout. | P | 2.000 m3 (2006) | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | |
E = effectindicator / P = prestatie- indicator
4. Openbaar Groen
Actueel beleidskader
Een groene leefomgeving draagt bij aan het welzijn van de bevolking. Groen draagt bij aan de identiteit en het karakter van Ommen en de kernen/buurtschappen en heeft een belangrijke recreatieve gebruikswaarde (bron: GOP). In het Gemeentelijk Ontwikkelingsplan (GOP) zijn verschillende structuurgebieden genoemd, waarvoor verschillende kwaliteitsniveaus en uitgangspunten voor het beheer kunnen worden bepaald. Hiertoe is in 2013 het IBOR-plan vastgesteld en in het verlengde daarvan is voor de periode 2014-2018 een beheerplan openbaar groen opgesteld. Het beleid met betrekking tot het openbaar groen is in een aantal beleidsplannen vastgelegd. Onderscheid wordt gemaakt in beeld- en structuurbepalend groen, gebruiksgroen en natuurlijk groen. Het bomenbeleidsplan omvat beleid voor de beschermwaardige bomen en het kapvergunningenstelsel. (zie programma 2 Duurzaam Ommen)
Kwaliteitsniveau
De onderhoudsstrategie van het dagelijks beheer en onderhoud is gebaseerd op de kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte van het CROW. Deze kwaliteitscatalogus geeft landelijke standaardnormen voor het onderhoud van objecten in de openbare ruimte. Dit gebeurt op vijf kwaliteitsniveaus: A+, A, B, C en D. Het openbaar groen van Ommen wordt onderhouden op kwaliteitsniveau B (basis), het centrum op kwaliteitsniveau A (hoog). Het dagelijks beheer en onderhoud wordt uitgevoerd volgens vastgestelde uitgangspunten, zoals:
- het zonder toepassing van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen beheren van het openbaar groen;
- het omzetten van arbeidsintensief naar arbeidsextensief onderhoud van het openbaar groen, met name door gazons die wekelijks gemaaid worden om te zetten naar kruidenrijke vegetaties door minder frequent maaien en afvoeren van het maaisel
Snippergroen
De uitgangspunten voor de verkoop van snippergroen, illegaal in gebruik genomen groen en voormalige speelplaatsen zijn opgesteld en op basis daarvan worden groenstroken geïnventariseerd. In 2016 wordt dit snippergroenproject gecontinueerd.
Bij de ontwikkeling van nieuwe woongebieden is een belangrijk uitgangspunt te voorkomen dat nieuw snippergroen ontstaat.
Kaderstellende beleidsnota’s
- Groenstructuurplannen voor de kernen Ommen (1998 en herzien in 2008), de wijk Alteveer (Ommen), Lemele, Witharen en Beerzerveld (2006)
- Bomenbeleidsplan (2012)
- Bomenstructuurplannen binnen en buiten de bebouwde kommen (2005)
- Beheerplan Openbaar groen 2014-2018
Wat willen we bereiken/waarborgen
Het beheer en onderhoud waarborgen op een kwaliteitsniveau B, het centrum van Ommen op niveau A volgens de kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte van het CROW. Door middel van maandelijkse schouw (steekproeven) wordt het onderhoudsbeeld bewaakt.
Financiën
Van het totale beheergebied van ongeveer 85 hectare wordt 95% arbeidsextensief onderhouden. De exploitatielasten bestaan uit o.a. dienstverlening door derden, aanschaf van plantmateriaal en personeelskosten. De totale exploitatielasten bedragen circa € 700.000 per jaar.
Huidige stand t.a.v. de doelstelling
De resultaten van de maandelijkse schouw worden omgerekend naar een rapportcijfer. In de eerste kolom van de tabel is vermeld in welke bandbreedte dit rapportcijfer zich moet bevinden passend bij het afgesproken kwaliteitsniveau. De ondergrens van deze bandbreedte is aangemerkt als streefwaarde voor de komende jaren. In de kolom ‘Resultaat in 2013’ is de bandbreedte vermeld van de werkelijke scores op het kwaliteitsbeeld. Tevens is vermeld het gemiddelde van alle scores. Bijvoorbeeld: de 5,1 op kwaliteitsniveau B is onder de maat , maar de 8,5 is beter dan de norm. Dit geeft aan dat gedurende een bepaalde periode in het seizoen het kwaliteitsbeeld afweek van de norm. Het jaargemiddelde van 7,1 is daarentegen een ruime voldoende.
Omschrijving | E/P | Bron | Resultaat in 2013 | Streefwaarden | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
gemiddelde cijfermatige inspectiewaarde CROW op kwaliteitsniveau B (hele gemeente) eis: tussen 4,0 en 7,0 | P | CROW schouw systematiek | Geen nulmeting aanwezig | B | B | B | B |
gemiddelde cijfermatige inspectiewaarde CROW op kwaliteitsniveau A (centrum)eis: tussen 1 en 3,9 | P | CROW schouw systematiek | Geen eenduidig resultaat i.v.m. | B | B | B | B |
5. Riolering en Water
Actueel beleidskader
In 2013 heeft de gemeenteraad van de gemeente Ommen het verbrede gemeentelijke rioleringsplan (vGRP) vastgesteld voor de periode 2014-2018. Dit is een strategisch document waarin de beleidsvoornemens, de maatregelen en de kosten voor het rioolstelsel voor een bepaalde planperiode worden beschreven.
De gemeentelijke riolering is één van de belangrijkste voorzieningen voor de bescherming van de volksgezondheid en het milieu. Ook heeft riolering een belangrijke functie als het gaat om het tegengaan van wateroverlast in de openbare ruimte. Met het actuele vGRP voldoet de gemeente Ommen aan de wettelijke zorgplicht voor het doelmatig inzamelen en transporteren van afvalwater, hemelwater en de zorgplicht voor grondwater.
Naast het beleidsdeel maakt het kostendekkingsplan onderdeel uit van het vGRP. Deze geeft de opbouw van de kosten en de dekking daarvan weer. Het kostendekkingsplan wordt vertaald naar de jaarlijkse begroting en gedurende de planperiode van het vGRP gemonitord.
Vanaf 2014 wordt planmatig onderhoud uitgevoerd aan de vrijvervalriolering. De werkzaamheden worden door de bestuursdienst Ommen - Hardenberg, samen met de werkzaamheden voor de gemeente Hardenberg op de markt gezet, voor een optimale marktwerking.
Het rioolstelsel van de gemeente Ommen bestaat uit:
Beschrijving | Aantal/ lengte |
|---|---|
(Verbeterd) gemengd rioolstelsel | 60 km |
Gescheiden stelsel vrijverval | 37 km |
Verbeterd gescheiden stelsel vrijverval | 2 km |
Infiltratieriool | 4,5 km |
Aantal overstorten gemengde stelsel | 30 |
Randvoorzieningen | 2 |
Drukriolering | 75 km |
Perceelaansluitingen (op riolering) | 7.978 |
Kolkaansluitingen | ±6.000 |
Gemalen | 47 |
Pompen en gemalen (buitengebied) | 327 |
Aantal IBA’s en alternatieve voorzieningen | 1144 |
Samenwerking in de afvalwaterketen
De gemeente Ommen werkt al geruime tijd samen in de afvalwaterketen Noordelijke Vechtstromen. De regionale samenwerkingspartners zijn; de gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden, Emmen en Hardenberg, waterschap Vechtstromen en WMD. De kosten van de afvalwaterketen zullen het komende decennium verder stijgen omdat de waterpartners voor grote opgaven staan zoals vervangingsinvesteringen, het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering etc. In het Bestuursakkoord Water hebben de koepels VNG en Unie van Waterschappen aangegeven dat mede door de samenwerking deze kostenstijging verminderd kan worden (''minder meer''). De doelstelling voor gemeenten en waterschap is om de voorziene kostenstijging te beperken. Vertrekpunt voor onze visie en ambities is dat het na te streven besparingsdoel voor onze regio van € 2 miljoen per jaar in 2020 altijd in samenhang wordt bezien met kwaliteit, kwetsbaarheid en duurzaamheid. Deze besparing moet in 2020 zijn bereikt en wordt gemeten ten opzichte van 2010. Deze besparing komt bovenop de reeds behaalde besparing van € 2 miljoen die is behaald door de samenwerking in de afvalwaterketen (samen € 4 miljoen). Deze opgave is bekrachtigd door de verschillende partners. Hierbij staan kostenoptimalisatie en kwaliteit voor de burger, bedrijven en leefomgeving centraal.
Vechtoevers
In 2011 is door de gemeenteraad de Ruimtelijke Verkenning Vechtoevers vastgesteld. Dit is een gezamenlijk project van het waterschap, de provincie en de gemeente aan de Vecht rond het centrum van Ommen. Het plan omvat een fase op de Noordelijke oever en fase op de Zuidelijke oever. De werkzaamheden op de noordelijke oever zijn in 2015 afgerond. Op de noordelijke oever is een boulevard aangelegd alsmede een verlaagd plein in combinatie met de Westflank, verharde wandel en fietspaden en een havenkom. Ter hoogte van het oude gemeentehuis en het nieuwe plein is de Vecht verbreedt, wat ten gunste komt van de waterdoelen.
Op de zuidoever is de aanleg van een nevengeul voorzien. Hiermee wordt ook de doorstroming verbeterd. Daarnaast krijgt het gehele gebied een kwalitatieve impuls. In 2015 is er overeenstemming bereikt met betrokken partijen. De ruimtelijke procedures zijn opgestart en in april 2015 is er gestart met de werkzaamheden. Deze worden vervolgd na afronding van de procedures.
Kaderstellende beleidsnota’s
- verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (2014-2018)
Wat willen we bereiken/waarborgen?
Op basis van de nieuwe ontwikkelingen en ambities van de gemeente zijn voor het afvalwater, regenwater en grondwater zes doelen opgesteld, gebaseerd op de wettelijke formuleringen voor zorgplichten in de Wet Verankering en Bekostiging Gemeentelijke Watertaken. De zorgplichten voor afval-, regen- en grondwater zijn in de doelen meegenomen.
De doelen voor de planperiode 2014 – 2018 zijn:
Doel | Toelichting | |
|---|---|---|
1. | Zorgen voor doelmatige inzameling van afvalwater. | Elk perceel binnen de gemeentegrens heeft een aansluiting op de riolering of een alternatieve voorziening. De gemeente zorgt voor het inzamelen van afvalwater dat door particulieren en bedrijven aan de perceelgrens wordt aangeboden. |
2. | Zorgen voor doelmatig transport van afvalwater. | De gemeente ontvangt afvalwater van particulieren en bedrijven bij de perceelgrens en zorgt ervoor dat het systeem (riolering, kolken en gemalen) op orde is en het afvalwater transporteert naar een rioolwaterzuivering. |
3. | Zorgen voor inzameling en/of transport van overtollig regenwater. | De gemeente ontvangt (waar nodig) hemelwater op de perceelgrens van particulieren en bedrijven en zorgt voor transport naar een voorziening om het water vast te houden en/of te bergen. |
4. | Zorgen voor de verwerking van ingezameld en overtollig regenwater | Het regenwatersysteem heeft voldoende capaciteit om bij neerslag het water te laten infiltreren, te bergen en/of af te voeren, uitgezonderd bijzondere omstandigheden. |
5. | Zorgen dat het grondwater een bestemming van een gebied (binnen de bebouwde kom) niet structureel belemmerd. | Structurele grondwateroverlast wordt, conform grondwaterbeleid, zoveel mogelijk voorkomen. |
6. | Doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering. | De gemeente heeft inzicht in het functioneren van de riolering. Ongewenst lozingsgedrag wordt zoveel mogelijk voorkomen. |
Financiën
De exploitatielasten bestaan uit rente en afschrijving, telefoonkosten (gemalen), dienstverlening door derden en personeelskosten. De totale exploitatielasten inclusief de reserveringen voor toekomstig groot onderhoud en vervangingsinvesteringen bedragen ongeveer € 1.500.000 per jaar.
Hiertegenover staat de opbrengst van de rioolheffing.
Wat gaan we er voor doen?
Vanaf 2014 wordt planmatig onderhoud uitgevoerd aan de vrijvervalriolering. De werkzaamheden worden door de bestuursdienst Ommen - Hardenberg, samen met de werkzaamheden voor de gemeente Hardenberg op de markt gezet, voor een optimale marktwerking.
6. Gebouwen
Actueel beleidskader
De gemeente is eigenaar van diverse gebouwen en bouwwerken en is verantwoordelijk voor het onderhoud en het beheer. Het huidige gebouwenbestand bestaat uit 80 gebouwen, te weten:
De beheerskosten bestaan uit:
1. De kosten voor groot onderhoud.
2. Het dagelijkse onderhoud.
Kaderstellende beleidsnota’s Wat willen we bereiken/waarborgen? Financiën Voor verbetering van de arbeidsomstandigheden en het verantwoord uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden op hoogte, worden de gebouwen uit de vaste voorraad in de komende jaren voorzien van veiligheidsvoorzieningen op de daken. Voor de verbetering van de veiligheid wordt zoveel mogelijk een combinatie gezocht met geplande vervangingsinvesteringen (natuurlijk moment). Door sturing op de verlaging van de energiebehoefte en door het lokaal opwekken van energie (bijvoorbeeld door PV-panelen, zonneboilers of Warmte-terugwin installaties) zijn de kosten voor energie te verlagen.Ook worden gebruikers van vastgoed gestimuleerd om mee te denken en te helpen om de vraag naar energie door bewust gebruik structureel te verlagen. De gebruikers delen gedeeltelijk mee in de door hun behaalde besparingsresultaten. Door de aanwezigheid van slimme meters en een energiemonitoringssysteem zijn de ontwikkelingen en resultaten goed te volgen en te analyseren. De Voorziening Onderhoud Gebouwen is voldoende tot en met 2019. Vanaf 2020 staan een aantal projecten gepland die ervoor zorgen dat de voorziening niet meer volstaat. Hiervoor zal in 2016 een voorstel worden gedaan. Huidige stand t.a.v. de doelstelling Omschrijving E/P Bron Nulmeting Streefwaarden 2016 2017 2018 2019 Vermindering netto energielast (vraag -/- aanbod) P 2014 -2,5% -2,5% - 2,5% 0% Actueel beleidskader Op de begraafplaatsen Hardenbergerweg en Dr. A.C. van Raaltestraat zijn geen vrije graven meer beschikbaar. Op de begraafplaatsen Laarmanshoek en Beerzerhaar zijn voldoende vrije graven beschikbaar om de komende 15 jaar te voorzien in de begraafbehoefte. Kaderstellende beleidsnota’s Wat willen we bereiken/waarborgen? Financiën Wat gaan we er voor doen?
Het onderhoud wordt uitgevoerd volgens de condities zoals vastgelegd in de Nota Vastgoedmanagement 2015-2018.
(jaar)
7. Begraafplaatsen
Overzicht van de gemeentelijke begraafplaatsen:
De exploitatielasten bestaan uit de kosten van beheer en onderhoud, rente en afschrijvingen en kosten i.v.m. uitgifte graven en uitvoering begravingen. De dekking wordt gevormd door inkomsten uit ontvangen grafrechten en onderhoudsrechten en rente over de reserve afkoopsommen onderhoud graven. Voor de grafrechten en onderhoudsrechten worden kostendekkende tarieven gehanteerd.
De activiteiten met betrekking tot het beheer van de begraafplaatsen zijn onder te verdelen in: