Grondbeleid

De gemeente Ommen wil een groene, duurzame en zelfstandige gemeente blijven waar het goed en veilig wonen is. Zij wil aan de eigen inwoners voldoende mogelijkheden bieden om zich te huisvesten. De aandacht gaat hierbij vooral uit naar jongeren, jonge gezinnen en ouderen. Dit om te
voorkomen dat deze groepen de gemeente verlaten en de leefbaarheid en het
voorzieningenniveau op het terrein van onderwijs, sport en cultuur onder druk komen te staan. Er moet worden geïnvesteerd in het behouden en versterken van de aantrekkingskracht van Ommen op deze groepen. Ter ondersteuning van het voorzieningenniveau en de lokale werkgelegenheid maakt de gemeente zich sterk om ook voldoende woningen te bouwen. De doelstelling voor het gemeentelijk woonbeleid is het vraag gestuurd huisvesten op basis van een evenwichtige leeftijdsopbouw.

Grondbeleid

De gemeente zet grondbeleid in als middel om onder meer de ruimtelijke, economische en volkshuisvestelijke doelstellingen en ambities waar te maken. In het afgelopen decennium heeft de gemeente Ommen zich actief op de grondmarkt bewogen, waardoor op diverse locaties binnen de gemeente grondposities zijn verworven, waar plannen zijn voorbereid en in uitvoering zijn genomen.
Het gevoerde grondbeleid heeft geleid tot een gemeentelijke grondportefeuille die voor het komende decennium volstaat om de genoemde (beleids-)doelstellingen en ambities invulling te geven. Dit in samenhang met private initiatieven die zich voordoen binnen de gemeente.

Gegeven het gevoerde grondbeleid en het bereikte resultaat (huidige grondportefeuille) heeft de gemeente in 2012 een beleidswijziging doorgevoerd in haar grondbeleid, welke is vastgelegd in nota grondbeleid 2012. In deze nota opteert de gemeente in principe voor een faciliterend grondbeleid, tenzij:

• een sterke gemeentelijke regie belangrijk is voor het bereiken van de publieke doelen;
• er sprake is van ontwikkellocaties die van bijzondere strategische betekenis zijn voor de beleidsagenda;
• er sprake is van ontwikkellocaties die een grote winstpotentie bezit.

In die gevallen waar de gemeente kiest voor een actief grondbeleid moeten de risico’s op voorhand zijn in te schatten en te beheersen.

In juni 2015 de woonvisie 2015- 2025 vastgesteld. In deze woonvisie wordt het doel vastgelegd; "waar wil de gemeente in 2025 staan op het gebied van wonen". Uit de woonvisie blijkt dat het aantal huishoudens in de periode 2025 met circa 500 toeneemt. Vertaald naar de fasering blijkt dat er een  uitbreidingsbehoefte is van gemiddeld 50 woningen per jaar.

Meerjarenperspectief Grondexploitaties 2016 (MJP Grondexploitaties 2016)

Tegelijkertijd met deze begroting wordt het MJP Grondexploitaties 2016 aan de raad aangeboden. Het MJP Grondexploitaties 2016 staat in het teken van de uitgifte van gronden. In de afgelopen 2 tot 3 jaar zijn diverse plannen voorbereid  (Haven West, De Vlierlanden, Boerenerven, Westflank etc.) die nu moeten leiden tot realisatie en dus uitgifte van gronden.

In het MJP Grondexploitaties 2016 zijn de gemeentelijke grondexploitaties geactualiseerd naar peildatum 1-1-2015. Het MJP Grondexploitaties 2016 biedt hiermee een compleet overzicht van de financiële stand van zaken van de Ommense grondexploitaties met een bijbehorende toelichting. Naast de resultaatsontwikkeling per complex zijn ook de bijbehorende risicoprofielen geschetst. Uit deze risicoprofielen volgt de benodigde weerstandscapaciteit die gewenst is om optredende risico’s gedurende de uitvoering van de grondexploitaties op te kunnen vangen. Ook wordt het verloop van het geïnvesteerd vermogen  weergegeven (boekwaarde) en de winstnemingen per complex geduid.
Tot slot wordt in het MJP Grondexploitaties 2016 nadrukkelijk aandacht besteed aan de programmering en de verkoopprijzen. De marktconformiteit van beide onderwerpen zijn cruciaal voor het realiseren van de resultaatsverwachtingen in de afzonderlijke grondexploitaties.

In het MJP Grondexploitaties 2016 komen alle onderwerpen aan de orde die normaliter ook in deze paragraaf zouden worden behandeld. Om dubbelingen te vermijden wordt kortheidshalve naar het MJP Grondexploitaties 2016 verwezen.

Het perspectief voor 2016 e.v.

Zoals gezegd staan de komende jaren in het teken van de uitvoering van de grondexploitaties en meer concreet de uitgifte van gronden. Voor de Ommense grondexploitaties is dan vooral de uitgifte in Vlierlanden, Haven West, Westflank en Boerenerven relevant. In deze projecten zijn diverse stappen gezet om tot uitgifte te komen, zoals diverse verkoopgesprekken met particulieren in De Vlierlanden, heronderhandelingen Westflank (met startbouw van projecten in 2015), continue afstemming met de ontwikkelaar op Haven West. Kortom alles  is erop gericht om de gehanteerde uitgangspunten (o.a. fasering programma en de grondprijzen) zoveel mogelijk te realiseren en daarmee de resultaatsverwachtingen van de grondexploitaties waar te maken.  

Het herstel op de woningmarkt, zoals ingezet in  2014, is cruciaal voor de Ommense grondexploitaties. Dit herstel heeft zich ook doorgezet in 2015. Landelijk zijn er nog wel forse verschillen te bespeuren. Waar de steden in het westen direct profiteren van de opgaande lijn, blijven de kernen in het landelijke gebied (nog) achter. Niet alleen het aantal verkopen neemt toe, maar ook de verkoopprijzen stijgen weer. Ook hier blijven de landelijke gemeenten ( nog) achter. Hoe krachtig het herstel zich voor Ommen gaat manifesteren is op dit moment nog niet goed in te schatten. Voor de Ommense grondexploitaties geldt dat een herstel van de economie bijdraagt aan het terugverdienen van het geïnvesteerde vermogen binnen de grondexploitaties en daarmee het verlagen van de risico’s.

Tot slot zijn er de nodige wijzigingen te verwachten op het vlak van regelgeving en beleidsafspraken (BBV, vennootschapsbelasting, toepassing ladder voor duurzame verstedelijking en programmatische afspraken met de provincie). Deze wijzigingen en afspraken kunnen leiden tot financiële consequenties in de grondexploitaties. Op dit moment wordt nog druk overleg gevoerd over de voorgestelde wijzigingen in regelgeving en moet hierover nog definitieve besluitvorming over plaatsvinden (BBV). Tegelijkertijd worden de uitkomsten van afspraken over de woonprogrammering in Ommen ook niet eerder verwacht dan in het vierde kwartaal 2015 of het eerste kwartaal van 2016. Wij houden dit alles nauwlettend in de gaten en zullen u hierover nader informeren.