Lokale heffingen

Gemeenten hebben een gesloten belastingstelsel. Dat betekent dat de landelijke overheid heeft bepaald welke belastingen gemeenten mogen heffen. Dit noemen we de lokale heffingen. In deze paragraaf leest u er meer over.

De gemeente haalt  14,61% van haar inkomsten uit lokale heffingen. Om die reden is het een belangrijk onderdeel van het gemeentelijk beleid. Lokale heffingen raken de burger direct en daarom is het van belang om een goede afweging te maken. Met andere woorden: welke belasting heffen we en hoe hoog wordt het bedrag?

Context, trends en ontwikkelingen

In de gemeente Ommen worden de volgende belastingen geheven.

De betekenis van de lokale heffingen is opgenomen in belastingverordeningen, die zijn vastgesteld door de gemeenteraad.

Huidig beleid lokale lasten

De lokale heffingen zijn onderverdeeld in belastingen en retributies. Belastingen worden eenzijdig door de overheid opgelegd, ook al wordt door een particulier geen gebruik gemaakt van de desbetreffende overheidsdienst. Bij een retributie is dat anders. Een retributie is een vergoeding voor een door de overheid verrichte dienst aan een particulier.
De opbrengsten komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen. De hoogte van de tarieven voor deze belastingen wordt bepaald door de gemeenteraad. Daarbij is een relatie te onderkennen met de financiële middelen die nodig zijn om invulling te geven aan het voor de burgers beoogde voorzieningenniveau. Dit alles binnen een sluitende begroting.
De retributies die in onze gemeente worden geheven zijn de afvalstoffenheffing/reinigingsrecht, de rioolheffing, de grafonderhoudsrechten en de leges. Het gemeentelijk beleid is dat de tarieven van de retributies in principe kostendekkend moeten zijn. Met andere woorden: de opbrengsten van de retributies dekken de gemaakte kosten. Hier geldt: de gebruiker betaalt.

*     Tarieven worden uiterlijk in de raad van december vastgesteld
**   Omgekeerd inzamelen
*** Nieuwe heffingssystematiek (grondslag WOZ-waarde)

Ontwikkelingen
Het lokale belastinggebied speelt een kleine rol in de Nederlandse economie. De VNG pleit al langere tijd voor een lokaal belastinggebied dat qua omvang beter past bij de steeds grotere hoeveelheid taken en verantwoordelijkheden van gemeenten. In januari 2015 heeft Minister Plasterk aangegeven dat hij vindt dat gemeenten meer belastingen moeten kunnen heffen. Dat schrijft hij in een plan over de verbetering van de lokale democratie. Gemeenten vragen al jaren om verruiming van lokale belastingen en de decentralisaties hebben deze roep versterkt, aldus Plasterk. Er zal onderzoek plaatsvinden of en hoe een verruiming van het gemeentelijk belastinggebied vorm en draagvlak zou kunnen krijgen.  Het uitgangspunt daarbij is een in ieder geval niet toenemende belastingdruk voor de burger.   

Woonlasten en belastingdruk

Onder de woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in de gemeente Ommen betaalt aan OZB, riool- en reinigingsheffing. Over het belastingjaar 2015 is dat  een bedrag van € 719. Hiermee staat onze gemeente op plaats 177 van de gemeenten met de laagste woonlasten in Nederland (totaal 393 gemeenten). Het landelijke gemiddelde is een bedrag van € 716. In de Provincie Overijssel is het gemiddeld € 731.

Onroerende zaakbelastingen

In de Kadernota 2016 is gerekend met een substantiële meeropbrengst vanuit het Meerjaren Belastingplan. In ieder geval is rekening gehouden met een extra toename van de belastingopbrengsten OZB met € 142.000 per jaar gedurende de jaren 2016 t/m 2019. Hierbij is uitgegaan van een jaarlijkse stijging met 5%, naast de gebruikelijke inflatiecorrectie. De meeropbrengst wordt ingezet om het huidige voorzieningenniveau op peil te houden en om ruimte te houden voor het maken van afwegingen en het opvangen van nieuwe tegenvallers, bv. bij de ontwikkeling van de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. Deze verhoging OZB betekent voor eigenaren van woningen (gemiddelde WOZ-waarde van € 200.000) een stijging van de belasting met € 10,00 per jaar (exclusief inflatie) en voor de eigenaren/gebruikers van niet-woningen (gemiddelde WOZ-waarde van € 300.000) een stijging met € 35,00 per jaar (exclusief inflatie).
De betreffende aanpassingen worden meegenomen bij de belastingvoorstellen.

Kwaliteit uitvoering Wet WOZ
De Waarderingskamer (WaKa) controleert of gemeenten de Wet Waardering Onroerende zaken (Wet WOZ) goed uitvoeren. Hiervoor vinden verschillende onderzoeken en inspecties plaats. Het algemene oordeel van de Waarderingskamer over de uitvoering van de Wet WOZ in Ommen is Goed. In 2015 heeft de WaKa ingestemd met het bekend maken van de WOZ-waarden. Op basis van de onderzoeken en inspecties in 2015 wordt verwacht dat ook in 2016 deze toestemming wordt verkregen.  

Afvalstoffenheffing

Wij richten ons er op, om door een betere scheiding van afval, een bijdrage te kunnen leveren aan de toename van hergebruik waardoor een besparing op grondstoffen gerealiseerd kan worden. Hierbij willen we de kosten voor de burger op een aanvaardbaar peil houden. De eerste fase van het omgekeerd inzamelen is in 2014 ingevoerd. Hierbij ligt de nadruk op de inzameling van waardevolle grondstoffen en een forse reductie van de hoeveelheid restafval. Aan de hand van een evaluatie is onderzocht of de voorgestelde maatregelen voor fase 2 aansluiten bij het behalen van de gestelde doelen en de basis vormen voor definitieve besluitvorming over fase 2. De betreffende aanpassingen worden meegenomen bij de belastingvoorstellen.

Marketing & Promotie

In het CUP 2014-2018 is verwoord dat de promotie van Ommen van groot belang is om Ommen blijvend onder de aandacht te brengen als dé toeristische Vechtdalgemeente. Alle promotieactiviteiten moeten worden gebundeld. Eén netwerkpartij binnen Ommen krijgt de regie hierover. Uiteraard doen we dit niet alleen als zelfstandige gemeente, maar als centrale gemeente in Vechtdalverband. De marketingstrategie van Ommen wordt in samenspraak met Vechtdal Marketing en onze stakeholders opgesteld. Hiervoor wordt onderzoek gedaan naar structurele financieringsmogelijkheden waarbij bijvoorbeeld ook gekeken zal worden naar de mogelijkheden voor  invoering van een BIZ (Bedrijven Investeringszone).

Huidig kwijtscheldingsbeleid

Voor burgers, die niet in staat zijn bepaalde gemeentelijke belastingen te betalen, is kwijtschelding mogelijk. Dit is mogelijk voor de afvalstoffenheffing, de rioolheffing, de hondenbelasting en de onroerende zaakbelasting. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingplichtigen. Bij de bepaling daarvan houden we rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. Dit om ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Het tot nu toe gevoerde kwijtscheldingsbeleid wordt in 2016 voortgezet. Dit betekent dat de kwetsbare groepen in Ommen een beroep kunnen blijven doen op de mogelijkheden tot kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen.

Kaderstellend beleid

Kaderstellend beleid is vastgelegd in de door de gemeenteraad vastgestelde gemeentelijke belastingverordeningen en de daarbij behorende vastgestelde beleidsregels.

Kostendekking

Bepaalde gemeentelijke activiteiten mogen 100% kostendekkend zijn.

Activiteiten en doelstellingen

In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing is weergegeven dat het uitgangspunt voor heffingen en retributies is dat ze kostendekkend moeten zijn. De interne controle is grotendeels gericht op het onderzoeken van de belastingplicht. Wie is belastingplichtig. Hiermee wordt nagestreefd dat de belastingcapaciteit zo volledig mogelijk wordt benut met als gevolg dat de  belastingtarieven minder stijgen om op een kostendekkend niveau te komen. In de Kadernota 2016 en het Meerjaren Belastingplan is aangegeven dat er nader onderzoek gedaan wordt naar de kostendekking van de tarieven leges, afvalstoffenheffing, rioolheffing, begraafrechten en marktgelden. In de loop van 2015 wordt hiervoor een project opgestart met behulp van een extern  bureau. De uitkomsten kunnen waarschijnlijk pas in 2016 worden verwerkt in de legesverordening (tarieventabel).